Wat zijn vitamines?

Dit zijn voedingstoffen die voorkomen in eten en drinken. Je hebt ze nodig voor een normale groei en ontwikkeling, je blijft er bovendien ook gezond van. Vitamines leveren geen energie. Het lichaam kan deze vitamines niet zelf aanmaken en worden ook wel essentiële voedingstoffen genoemd. Dat betekent dat je ze niet kan missen. De enige manier om vitamines binnen te krijgen is via eten of drinken. Het kan schadelijk zijn als je teveel vitamines binnenkrijgt. Het is niet goed voor de gezondheid. Wel hebben bepaalde groepen mensen extra vitamines nodig.

Welke vitamines zijn er?

Er zijn 13 stoffen die de naam vitamine hebben. Deze vitamines verschillen ook weer, want sommige zijn oplosbaar in vet en sommige in water.

Vitamines die oplossen in vet:

• Vitamine A
• Vitamine D
• Vitamine E
• Vitamine K

De vitamines die oplosbaar zijn in vet haal je voornamelijk uit producten die vet bevatten, zoals vis, vlees, melk of noten.

Vitamines die oplossen in water:

• Vitamine C
• Thiamine (B1)
• Riboflavine (B2)
• Niacine (B3)
• Pantotheenzuur (B5)
• Vitamine B6
• Biotine (B8)
• Foliumzuur (B11)
• Vitamine B12

De vitamines die oplosbaar zijn in water haal je uit groente, fruit, brood, noten, melk of peulvruchten.

Wat doen deze vitamines?

Oplosbare vitamines in vet:

Vitamine A: Het ondersteunt het afweersysteem van het lichaam. Vitamine A helpt er ook voor dat je goed kan zien, het houdt de huid gezond en het behoud van slijmvliezen.

Vitamine D: Deze vitamine heeft verschillende taken:

• Het ondersteunt je natuurlijke weerstand.
• Houdt de behoud van sterke botten. Het helpt je bij het houden van soepel spieren en een sterk gebit.
• Het zorgt ervoor dat je normale opname hebt van mineralen als: calcium en fosfor.

Vitamine D is een bijzondere vitamine, dit is één van de weinige vitamines die het lichaam ook zelf kan maken. De maakt vitamine D aan doormiddel van zonlicht dat op je huid komt. Doordat er zonlicht op je huid komt maakt de huid vitamine D aan. Vitamine D is ook te vinden in bepaalde vet van sommige voedingsmiddelen. Vitamine D wordt opgeslagen in je weefsels en lever. De gevolgen van vitamine D wanneer je teveel inneemt brengt dit schade aan je hart, nieren en bloedvaten. Je wordt er daarnaast ook vermoeiend en misselijk van.

Vitamine E: Een andere benaming voor vitamine E is tocoferol. Vitamine E is ook wel een antioxidant. Een antioxidant is een stof die je lichaam beschermt tegen schadelijke stoffen. Het antioxidant maakt de schadelijke stoffen onschadelijk. Deze schadelijke cellen kunnen schade aanbrengen aan je cellen en weefsels in je lichaam. Vitamine E helpt bij beschermen van cellen tegen oxidatieve schade, zoals Uv-straling of luchtvervuiling.

Vitamine E komt voor in plantaardige producten zoals:

• Granen (rijst, tarwe, gerst)
• Noten
• Zaden
• Groenten
• Fruit

Vitamine K: Vitamine K helpt bij de bloedstolling en het ondersteunt je botten. Vitamine K is één van de weinige vitamines die het lichaam zelf kan aanmaken. Vitamine K wordt geproduceerd door bacteriën in de dikke darm. De vitamines die aangemaakt worden is vaak niet genoeg voor je dagelijkse behoefte. Daarom krijg je vitamine K ook binnen via voedingstoffen, zoals:

• Fruit
• Zuivel
• Brood
• Kaas
• Kip
• Vlees
• Ei

Oplosbare vitamines in water:

Thiamine (B1): Thiamine is goed voor je hart en zenuwstelsel. Het helpt je geheugen en concentratieniveau. Daarnaast helpt het je ondersteunen van je energieniveau. Deze vitamine is oplosbaar in water. Dat betekent dat het direct wordt opgenomen in je bloed, maar wanneer je lichaam deze vitamines niet nodig heeft verlaten ze het ook direct via urine. Dat betekent dat je regelmatig vitamine B binnenkrijgt.

Vitamine B1 zit in:

• Graanproducten
• Varkensvlees

Wanneer je een tekort aan vitamine B1 hebt kan dit leiden tot gezondheidsproblemen, zoals:

• Zenuwstelsel
• Depressie
• Concentratieproblemen
• Geheugenverlies
• Spierzwakte
• Verminderde reflexen
• Maagstoornissen

Wanneer je vervolgens weer genoeg vitamine B1 binnenkrijgt zullen de meeste symptomen verdwijnen, maar de problemen met het zenuwstelsel zullen blijvend zijn.

Riboflavine (B2): Vitamine B2 speelt verschillende rollen:

• Het is goed voor je zenuwstelsel
• Het is goed voor een gezonde huid en slijmvliezen
• Helpt de cellen beschermen tegen oxidatieve schade
• Helpt tegen vermoeidheid.

Vitamine B2 zit in:

• Zuivel
• Vlees
• Groenten
• Fruit
• Graanproducten

Wanneer je te weinig vitamine B2 inneemt kan dit gevolgen hebben op gezondheidsproblemen zoals:

• Vermoeidheid
• Ontstekingen in je huid, vooral in de mondhoeken
• Verlaagt de hemoglobinegehalte in het bloed

Niacine (B3) : Vitamine B3 speelt een rol bij verschillende taken:

• Het ondersteunt je energieniveau
• Het is goed voor je zenuwstelsel
• Het is goed voor je geheugen
• Het helpt je tegen vermoeidheid
• Het is belangrijk voor je huid en slijmvliezen.

Vitamine B3 zit in:

• Vlees
• Vis
• Gevogelte
• Zaden
• Noten
• Graanproducten

Een tekort van vitamine B3 komt niet vaak voor, dat komt doordat proteïnerijke voeding al genoeg vitamine B3 oplevert. Maar er zijn een aantal gevolgen:

• Het kan uitslag op de huid en ontstekingen veroorzaken in de huid.
• Er kunnen vermoeidheidsklachten ontstaan
• Het kan effect hebben op je slijmvlies in je darmen, tong en mond.

Pantotheenzuur (B5): Vitamine B5 speelt een belangrijke rol bij het afbreken van eiwitten, vetten en koolhydraten. Vitamine B5 zorgt voor goed functionerende zenuwstelsel.

Vitamine B5 zit in:

• Vlees
• Vis
• Eieren
• Aardappelen
• Melk
• Groente
• Fruit

Vitamine B6: Vitamine B6 is goed voor de weerstand en de spijsvertering. Het speelt een rol bij het vormen van rode bloedcellen. Vitamine B6 zorgt ook voor een goede werking van het zenuwstelsel.

Vitamine B6 zit in:

• Vlees
• Eieren
• Vis
• Graanproducten
• Aardappelen
• Peulvruchten

Gevolgen van een tekort aan vitamine B6 zijn:

• Overgeven
• Gewichtsverlies
• Ontstekingen (tong, huid)
• Depressie
• Verwardheid
• Vermoeidheid
• Aandoeningen van het zenuwstelsel

Biotine (B8) : Vitamine B8 speelt een belangrijke rol bij het opbouwen en afbreken van koolhydraten en eiwitten. Het produceert ook vetzuren. Het zorgt ook voor gezond haar en een gezonde huid.

Vitamine B8 zit in:

• Eieren
• Melk
• Sojaproducten
• Noten
• Pinda’s

De gevolgen van een tekort aan vitamine B8 zijn:

• Huidafwijkingen
• Tongontsteking
• Weinig eetlust
• Moeheid
• Spierpijn
• Bloedarmoede
• Depressie

Foliumzuur (B11): Vitamine B11 speelt bij verschillende taken een grote rol, zoals:

• Het normaal laten functioneren van het immuunsysteem
• Het helpt bij de vorming van witte en rode bloedcellen
• Het draagt bij aan geestelijke veerkracht
• Het helpt tegen vermoeidheid

Vitamine B11 zit in:

• Groene groenten
• Fruit
• Volkoren producten
• Melk

De gevolgen aan een tekort van vitamine B11 zijn:

• Afwijkingen van witte en rode bloedcellen
• Minder opnames van voedingstoffen in de darmen
• Minder eetlust
• Gewichtsverlies
• Vermoeidheid

Vitamine B12: Vitamine B12 speelt een rol bij verschillende taken, zoals:

• Het zorgt voor een goede weerstand
• Het draagt bij aan vorming van rode bloedcellen
• Het helpt bij vermoeidheid om die te verminderen
• Het is belangrijk voor je zenuwstelsel

Vitamine B12 zit in:

• Vlees
• Zuivel

Een tekort van aan vitamine B12 zijn:

• Verstoring van de opname van vitamine in het maag-darmkanaal

Vaak komt dit pas na een paar jaar zichtbaar, omdat je lichaam een grote voorraad aan B12 heeft.

 

Opname en opslag van vitamines:

Het lichaam neemt de vitamines op in de dunne darm. De vet oplosbare vitamines neemt het lichaam het beste op wanneer er ook vet of olie aanwezig is. Van deze vitamines kan het lichaam maar een beperkte voorraad van aanleggen, behalve van vitamine A. Vitamine A kan door het lichaam een grote voorraad aanleggen in de lever. Vet oplosbare vitamines kunnen het lichaam verlaten via urine of de gal.

Vitamines die kunnen oplossen in water kunnen niet of nauwelijks opgenomen worden door het lichaam. Uitzondering is vitamine B12. Wanneer je teveel vitamines die oplosbaar zijn in water hebt, worden direct verlaten doormiddel van urine. Daardoor komt het weinig voor dat je teveel van een van deze vitamines binnenkrijgt.

Het lichaam neemt vitamines in de vorm van voedingssupplementen vaak gemakkelijker op dan vitamines die voorkomen in eten. Voedingssupplementen zijn vaak producten in de vorm van pillen of poeder.